کد مطلب:280126 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:256
مهدی از دیدگاه امام جواد
«افضل اعمال شیعتنا انتظار الفرج».
«برترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است».
(امام جواد علیه السلام) [1] .
مأمون الرشید، دخالت دادن اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام را در امور كشوری در عهد امام رضا علیه السلام آزمود و نتیجه ی خوبی نگرفت، از این رهگذر پس از به شهادت رسانیدن امام رضا در مورد امام جواد علیهما السلام سیاست دیگری اتخاذ كرد و آن اینكه او را مستقیما در امور كشوری دخالت ندهد ولی در آخرین حد ممكن اظهار علاقه كند، از این رو دخترش ام الفضل را به همسری امام جواد علیه السلام در آورد و خود به دوستی آن حضرت تظاهر می كرد ولی از داخل و خارج محدودیتهایی ایجاد می كرد. و در عین حال در چند جلسه ی رسمی كه بین امام جواد علیه السلام و علمای ادیان واقع شد، عظمت آن حضرت در تمام اقطار و اكناف جهان
[ صفحه 218]
اسلام پیچید و در معظلات و مشكلات از چهار گوشه ی جهان به سوی آن حضرت می شتافتند، و همواره استوارترین پاسخها را دریافت می كردند. از امام جواد علیه السلام در مقایسه با پدر بزرگوارش احادیث كمتری به دست ما رسیده است، در مورد حضرت بقیة الله ارواحنا فداه نیز احادیث معدودی از آن بزرگوار رسیده، كه به چند نمونه ی آن اشاره می كنیم:
176- «جناب عبدالعظیم حسنی - مدفون در شهر ری - می فرماید: به خدمت امام جواد علیه السلام شرفیاب شدم و تصمیم داشتم كه از آن حضرت در مورد مهدی قائم عجل الله فرجه سوال كنم. چون مرا دید، پیش از آنكه من سوال خود را مطرح كنم، فرمود:
- «یا ابا القاسم! ان المهدی منا هو المهدی الذی یبعث محمدا صلی الله علیه و آله و سلم بالنبوة و خصناه بالامامة، انه لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلك الیوم حتی یخرج فیه فیملأ الأرض قسطا و عدلا، كما ملئت جورا و ظلما، و ان الله تبارك و تعالی لیصلح له امره فی لیلة، كما اصلح امر كلیمه موسی (علیه السلام) اذ ذهب لیقتبس لأهله نارا، فرجع و هو رسول نبی. ثم قال: افضل اعمال شیعتنا انتظار الفرج».
- «ای ابوالقاسم! (كنیه ی حضرت عبدالعظیم) مهدی ما (ارواحنا فداه)، آن امام هدایتگر است كه باید در دوران غیبت انتظار او را كشید و در زمان ظهور از او اطاعت نمود. او سومین فرزند منست. سوگند به پروردگاری كه محمد صلی الله علیه و آله و سلم را به رسالت برانگیخت و تاج امامت را بر سر ما نهاد، اگر از عمر دنیا جز یك روز باقی نباشد خداوند آن روز را طولانی نماید، تا در آن خارج شود و زمین را پر از عدل و داد كند، آن چنان كه پر از جور و ستم شده باشد. خداوند تبارك و تعالی امر فرج را در یك شب اصلاح می كند، چنانكه امر رسالت كلیم خود حضرت موسی علیه السلام را در یك شب هموار نمود، هنگامی كه او رفت تا برای
[ صفحه 219]
خانواده اش آتشی بیاورد، با نور نبوت و مشعل رسالت برگشت. سپس فرمود:
- برترین عمل شیعیان ما انتظار فرج است». [2] .
177- «القائم الذی یطهر الله به الأرض من اهل الكفر و الجحود و یملأها عدلا و قسطا، هو الذی تخفی علی الناس ولادته و یغیب عنهم شخصه».
- «آن قائم (سلام الله علیه) كه خداوند زمین را به دست او از لوث كافران و منكران پاكیزه خواهد كرد، و روی زمین را به دست او پر از عدل و داد خواهد نمود، كسی است كه تولدش بر مردمان پوشیده باشد و خودش از دیده های آنها غائب شود». [3] .
178- «امیة بن علی قیسی می گوید: به خدمت امام جواد علیه السلام عرض كردم: جانشین بعد از شما كیست؟ فرمود:
- «ابنی علی، ابنی علی، ثم اطرق ملیا ثم رفع رأسه، ثم قال: انها ستكون حیرة».
- «پسرم علی، پسرم علی (امام هادی علیه السلام) سپس سر مباركش را پایین انداخت و مدتی در اندیشه فرو رفت. آنگاه سر مباركش را بلند كرد و فرمود: آنگاه حیرت و سرگردانی خواهد بود».
گفتم: هنگامی كه حیرت و سرگردانی پیش آید به كجا برویم؟! فرمود: جایی نیست، جائی نیست، جائی نیست. باز تكرار كردم: كجا برویم؟! فرمود: به سوی مدینه. گفتم: كدام مدینه؟ فرمود: همین مدینه مگر جز این مدینه، مدینه ی دیگری نیز وجود دارد؟!». [4] .
در این روایت، چون دیگر روایتها به سوی مدینه ارجاع شده است،
[ صفحه 220]
كه یكی از شهرهای مورد توجه حضرت بقیة الله ارواحنا فداه است، و تشرفهای بسیاری در این شهر برای دوستان آن سرور در این شهر مقدس حاصل شده است. ممكن است یكی از انگیزه های آن، وجود مرقد مطهر رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و حضرت صدیقه كبری سلام الله علیها و چهار امام معصوم علیهم السلام در آن شهر مقدس باشد. و شاید برای حضرت بقیة الله اروحناه فداه خانه ای در این شهر باشد كه برخی از نیكبختان به دیدار آن نائل آمده اند.
179- «ان الامام بعدی علی (علیه سلام الله) امره امری، و قوله قولی، و طاعته طاعتی، و الامام بعده ابنه الحسن العسكری (علیه السلام) امره امر ابیه، و قول ابیه، و طاعته طاعة ابیه».
- «امام بعد از من پسرم علی (علیه السلام) است، كه فرمان او فرمان من، گفتار او گفتار من، و اطاع او اطاعت من است. و امام بعد از او پسرش حسن عسكری (علیه السلام) است كه فرمان او فرمان پدرش، گفتار او گفتار پدرش، و اطاعت او اطاعت پدرش می باشد».
آنگاه امام جواد علیه السلام ساكت شد، راوی حدیث «صقر» پرسید: امام بعد از حسن عسكری كیست؟ امام جواد علیه السلام به شدت گریست، سپس فرمود:
- «الامام من بعد الحسن ابنه القائم بالحق المنتظر».
- «امام بعد از حسن پسرش قائم منتظر (علیهما السلام) است كه به حق قیام می كند». صقر پرسید: چرا به او «قائم» می گویند؟ فرمود:
- «لانه یقوم بعد موت ذكره و ارتداد اكثر القائلین بامامته».
- «زیرا او پس از آنكه نام مقدسش دستخوش فراموشی شد و بیشتر معتقدان به امامتش، از عقیده ی خود برگشتند، قیام می كند».
صقر پرسید: چرا به او «منتظر» می گویند؟ فرمود:
- «لان له غیبة یكثر ایامها و یطول امدها، فینتظر خروجه المخلصون
[ صفحه 221]
و ینكره المرتابون و یستهزء بذكره الجاحدون. و یكذب فیه الوقاتون، و یهلك فیه المستعجلون. و ینجو فیه المسلمون».
- «زیرا برای او غیبتی است كه روزگاری دراز طول می كشد، در آن دوران غیبت، مخلصان انتظار می كشند، اهل ریب و تردید به شك می افتند و منكران یاد او را مسخره می كنند، وقت تعیین كنندگان، دروغگو از آب در می آیند، شتاب كنندگان هلاك می شوند و تسلیم اراده خدا شونده ها نجات می یابند». [5] .
180- «جناب عبدالعظیم حسنی می فرماید: به خدمت امام جواد علیه السلام عرض كردم: امیدوارم شما آن «قائم اهل بیت» باشید كه زمین را پر از عدل و داد خواهد نمود، چنانكه پر از جور و ستم شده است. فرمود: ای ابوالقاسم:
- «ما منا الا و هو قائم بامر الله عزوجل، و هاد الی دین الله، و لكن القائم الذی یظهر الله عزوجل به الأرض من اهل الكفر و الجحود و یملأها عدلا و قسطا هو الذی تخفی علی الناس ولادته، و یغیب عنهم شخصه، و یحرم علیهم تسمیته، و هو سمی رسول الله و كنیه، و هو الذی تطوی له الأرض، و یذل، له كل صعب و یجتمع الیه من اصحابه عدة اهل بدر: ثلاثمأة و ثلاثة عشر رجلا من اقاصی الأرض».
- «هیچ كدام از ما نیست جز اینكه قائم به امر خدا، و هادی به سوی دین خدا می باشد. و لكن آن قائم كه خدای تبارك و تعالی روی زمین را به وسیله ی او از اهل كفر و الحاد پاكیزه می سازد، و آن را پر از عدل و داد می نماید، آن چنان كه پر از جور و ستم شده باشد، او امامی است كه تولدش بر مردم پوشیده باشد و خودش از دیدگان آنها غائب باشد و بردن نام مباركش بر آنها روا نباشد. و او همنام پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و
[ صفحه 222]
هم كنیه ی اوست. كه زمین زیر پاهایش طی می شود و هر مشكلی برای او آسان می گردد و به تعداد اصحاب بدر: 313 نفر از یاران، از دورترین نقاط دنیا، در اطراف او گرد آیند. و این است معنای گفتار خداوند، كه می فرماید:
- «اینما تكونوا، یأت بكم الله جمیعا، ان الله علی كل شی قدیر».
- «هر كجا باشید، خداوند همه ی شما را گرد می آورد، كه به راستی خداوند بر هر چیزی قادر است».
- «فاذا اجتمعت له هذه العدة من اهل الاخصلاص، اظهر الله امره، فاذا كمل له العقد و هو عشرة آلاف رجل، خرج باذن الله عزوجل، فلا یزال یقتل اعداء الله حتی یرضی الله عزوجل».
- «هنگامی كه این تعداد از یاران با اخلاص گرد آمدند، خداوند امر او را ظاهر سازد. تا هنگامی كه ده هزار نفر از یاران جمع شدند، به اذن خداوند ظاهر می شود و دشمنان خدا را می كشد تا خداوند راضی شود».
جناب عبدالعظیم می فرماید: عرض كردم: سید و سرور من! چگونه می داند كه خداوند راضی شده است؟ فرمود:
- «یلقی فی قلبه الرحمة، فاذا دخل المدینة اخرج اللات و العزی فاحرقهما».
- «خداوند رأفت و مرحمت در دل او می افكند. چون خارج شد به مدینه می رود و لات و عزی را از قبر در می آورد و طعمه ی حریق می سازد». [6] .
در این جا مقصود از «لات و عزی» دو بت بزرگ قریش است كه حق را از مسیر خود خارج كردند، شاه ولایت را خانه نشین كردند، حق فاطمه سلام الله علیها را غصب و فدك را مصادره كردند و یك مثلث عترت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را از طریق كشتن «محسن» از بین بردند. كه لعنت خدا و پیامبران و همه ی فرشتگان و آدمیان و پریان بر آنها باد.
[ صفحه 223]
181- «اذا مات ابنی علی بدا سراج بعده، ثم خفی، فویل للمرتاب و طوبی للعرب الفار بدینه ثم یكون بعد ذلك احداث، تشیب فیها النواصی و تنشق الصم الصلاب».
- «چون پسرم علی (امام هادی علیه السلام) در گذشت، چراغی آشكار می شود (امام حسن عسكری علیه السلام) آنگاه خاموش می شود، وای بر كسی كه دچار شك و تردید شود. خوشا به حال كسی كه دین خود را بردارد و فرار كند. آنگاه حوادثی روی می دهد كه جوانان پیر می شوند و موها سفید می گردد. فتنه ها به قدری سخت و كمرشكن خواهد بود كه سنگهای سخت و صخره های فولادین از وحشت آن شكسته می شوند». [7] .
- «الصوت فی شهر رمضان، فی لیلة الجمعة، فاسمعوا و اطیعوا، وفی آخر النهار صوت الملعون ابلیس، ینادی ان فلانا قتل مظلوما،یشكك الناس و یفتنهم، فكم فی ذلك الیوم من شاك متحیر، فاذا سمعتم ذلك الصوت فی رمضان (یعنی: الاول) فلا تشكوا انه صوت جبرئیل، و علامة ذلك انه ینادی باسم المهدی و اسم ابیه».
-«نخستین ندای آسمانی در ماه رمضان و در شب جمعه است، آنرا گوش دهید و اطاعت كنید. و در آخر روز شیطان ملعون بانگ برمی آورد كه فلانی (سومی لعنة الله علیه) مظلوم كشته شد، تا مردم را به شك و تردید وادارد و فتنه بر پا كند. آن روز چقدر از مردم دچار شك و حیرت شده، سرگردان می شوند؟!، هنگامی كه ندای اولی را در ماه رمضان شنیدند، هرگز شك به خود راه ندهید كه آن صدای جبرئیل است. و نشانه ی آن این است كه از «مهدی» به نام خود و پدرش (علیه السلام) نام می برد. [8] .
183- «انها ستكون حیرة، لوعین لهذا الامر وقت لقست القلوب
[ صفحه 224]
و لرجع عامة الناس عن الاسلام. و لكن قالوا: ما اسرعه! و ما اقربه! تألفا لقلوب الناس، و تقریبا للفرج».
- «به راستی سرگردانی خواهد بود. اگر برای این امر وقتی تعیین می شد دلها را قساوت می گرفت و همگی از اسلام برمی گشتند، ولی چون تعیین نشده، می گویند: چه زود است؟ وه چه نزدیك است؟ و بدینگونه دلها انس می گیرد و آرامش می یابد و فرج نزدیك می شود». [9] .
آری اگر در اوایل غیبت كبری به مردم گفته می شد كه مصلح غیبی هزار سال بعد خواهد آمد، دل عاشقان می گرفت و دردمندان از غصه و اندوه جان می سپردند، و منتظران از طول هجران به نومیدی می گرائیدند، ولی با تعیین نشدن زمان ظهور، یك حالت انتظار كه بزرگترین عامل تحرك و دینامیسم است، درست یك هزار و یك صد و پنجاه سال بر همه ی شیعیان سایه افكنده، و در این مدت طولانی هر لحظه برای رسیدن وقت موعود ثانیه شماری نموده اند، كه به تعبیر امام سجاد علیه السلام:«انتظار فرج خود از بزرگترین فرجهاست». [10] و امام جواد علیه السلام در همین رابطه می فرماید:
184- «افضل اعمال شیعتنا انتظار الفرج، من عرف هذا الأمر فقد فرج عنه بانتظاره».
- «برترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است. كسی كه این امر را بشناسد، به وسیله ی انتظار فرج، برای او گشایش حاصل می شود». [11] .
185- «ابوهاشم جعفری می گوید: در محضر امام جواد علیه السلام بودیم، صحبت از سفیانی شد و این جمله بازگو شد كه: «امر
[ صفحه 225]
سفیانی از حتمیات است»، به خدمت امام جواد علیه السلام گفتم: «آیا ممكن است در مورد یك امر حتمی نیز برای خدای تبارك و تعالی بدا حاصل شود؟ فرمود: آری. گفتم: می ترسیم در مورد قائم (علیه السلام) نیز برای خداوند بدا حاصل شود! فرمود:
- «القائم من المیعاد و الله لا یخلف المیعاد».
- «ظهور قائم (عجل الله فرجه) میعاد است (یعنی: خداوند توسط پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم به آن وعده داده است) و خداوند هرگز در وعده های خود خلف نمی كند». [12] .
مطابق این حدیث شریف ظهور حضرت بقیة الله ارواحنا لتراب مقدمه الفدا، از وعده های قطعی حق تعالی است كه توسط همه ی پیامبران عظیم الشأن علیهم السلام نوید ظهور او داده شده است. چنانكه قسمتی از این بشارتها در بخش اول همین كتاب گذشت. هنگامی كه ظهور آن حضرت از «میعاد» باشد، دیگر در آن «بدا» ممكن نیست، كه در این صورت «خلف وعده» به شمار می آید، چنانكه قرآن كریم فرموده است:
- «فلا تحسبن الله مخلف وعده رسله».
- «هرگز گمان مبر كه خداوند وعده ای را كه به وسیله ی پیامبرانش ابلاغ نموده، خلف كند». [13] .
[ صفحه 229]
«برترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است».
(امام جواد علیه السلام) [1] .
مأمون الرشید، دخالت دادن اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام را در امور كشوری در عهد امام رضا علیه السلام آزمود و نتیجه ی خوبی نگرفت، از این رهگذر پس از به شهادت رسانیدن امام رضا در مورد امام جواد علیهما السلام سیاست دیگری اتخاذ كرد و آن اینكه او را مستقیما در امور كشوری دخالت ندهد ولی در آخرین حد ممكن اظهار علاقه كند، از این رو دخترش ام الفضل را به همسری امام جواد علیه السلام در آورد و خود به دوستی آن حضرت تظاهر می كرد ولی از داخل و خارج محدودیتهایی ایجاد می كرد. و در عین حال در چند جلسه ی رسمی كه بین امام جواد علیه السلام و علمای ادیان واقع شد، عظمت آن حضرت در تمام اقطار و اكناف جهان
[ صفحه 218]
اسلام پیچید و در معظلات و مشكلات از چهار گوشه ی جهان به سوی آن حضرت می شتافتند، و همواره استوارترین پاسخها را دریافت می كردند. از امام جواد علیه السلام در مقایسه با پدر بزرگوارش احادیث كمتری به دست ما رسیده است، در مورد حضرت بقیة الله ارواحنا فداه نیز احادیث معدودی از آن بزرگوار رسیده، كه به چند نمونه ی آن اشاره می كنیم:
176- «جناب عبدالعظیم حسنی - مدفون در شهر ری - می فرماید: به خدمت امام جواد علیه السلام شرفیاب شدم و تصمیم داشتم كه از آن حضرت در مورد مهدی قائم عجل الله فرجه سوال كنم. چون مرا دید، پیش از آنكه من سوال خود را مطرح كنم، فرمود:
- «یا ابا القاسم! ان المهدی منا هو المهدی الذی یبعث محمدا صلی الله علیه و آله و سلم بالنبوة و خصناه بالامامة، انه لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلك الیوم حتی یخرج فیه فیملأ الأرض قسطا و عدلا، كما ملئت جورا و ظلما، و ان الله تبارك و تعالی لیصلح له امره فی لیلة، كما اصلح امر كلیمه موسی (علیه السلام) اذ ذهب لیقتبس لأهله نارا، فرجع و هو رسول نبی. ثم قال: افضل اعمال شیعتنا انتظار الفرج».
- «ای ابوالقاسم! (كنیه ی حضرت عبدالعظیم) مهدی ما (ارواحنا فداه)، آن امام هدایتگر است كه باید در دوران غیبت انتظار او را كشید و در زمان ظهور از او اطاعت نمود. او سومین فرزند منست. سوگند به پروردگاری كه محمد صلی الله علیه و آله و سلم را به رسالت برانگیخت و تاج امامت را بر سر ما نهاد، اگر از عمر دنیا جز یك روز باقی نباشد خداوند آن روز را طولانی نماید، تا در آن خارج شود و زمین را پر از عدل و داد كند، آن چنان كه پر از جور و ستم شده باشد. خداوند تبارك و تعالی امر فرج را در یك شب اصلاح می كند، چنانكه امر رسالت كلیم خود حضرت موسی علیه السلام را در یك شب هموار نمود، هنگامی كه او رفت تا برای
[ صفحه 219]
خانواده اش آتشی بیاورد، با نور نبوت و مشعل رسالت برگشت. سپس فرمود:
- برترین عمل شیعیان ما انتظار فرج است». [2] .
177- «القائم الذی یطهر الله به الأرض من اهل الكفر و الجحود و یملأها عدلا و قسطا، هو الذی تخفی علی الناس ولادته و یغیب عنهم شخصه».
- «آن قائم (سلام الله علیه) كه خداوند زمین را به دست او از لوث كافران و منكران پاكیزه خواهد كرد، و روی زمین را به دست او پر از عدل و داد خواهد نمود، كسی است كه تولدش بر مردمان پوشیده باشد و خودش از دیده های آنها غائب شود». [3] .
178- «امیة بن علی قیسی می گوید: به خدمت امام جواد علیه السلام عرض كردم: جانشین بعد از شما كیست؟ فرمود:
- «ابنی علی، ابنی علی، ثم اطرق ملیا ثم رفع رأسه، ثم قال: انها ستكون حیرة».
- «پسرم علی، پسرم علی (امام هادی علیه السلام) سپس سر مباركش را پایین انداخت و مدتی در اندیشه فرو رفت. آنگاه سر مباركش را بلند كرد و فرمود: آنگاه حیرت و سرگردانی خواهد بود».
گفتم: هنگامی كه حیرت و سرگردانی پیش آید به كجا برویم؟! فرمود: جایی نیست، جائی نیست، جائی نیست. باز تكرار كردم: كجا برویم؟! فرمود: به سوی مدینه. گفتم: كدام مدینه؟ فرمود: همین مدینه مگر جز این مدینه، مدینه ی دیگری نیز وجود دارد؟!». [4] .
در این روایت، چون دیگر روایتها به سوی مدینه ارجاع شده است،
[ صفحه 220]
كه یكی از شهرهای مورد توجه حضرت بقیة الله ارواحنا فداه است، و تشرفهای بسیاری در این شهر برای دوستان آن سرور در این شهر مقدس حاصل شده است. ممكن است یكی از انگیزه های آن، وجود مرقد مطهر رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و حضرت صدیقه كبری سلام الله علیها و چهار امام معصوم علیهم السلام در آن شهر مقدس باشد. و شاید برای حضرت بقیة الله اروحناه فداه خانه ای در این شهر باشد كه برخی از نیكبختان به دیدار آن نائل آمده اند.
179- «ان الامام بعدی علی (علیه سلام الله) امره امری، و قوله قولی، و طاعته طاعتی، و الامام بعده ابنه الحسن العسكری (علیه السلام) امره امر ابیه، و قول ابیه، و طاعته طاعة ابیه».
- «امام بعد از من پسرم علی (علیه السلام) است، كه فرمان او فرمان من، گفتار او گفتار من، و اطاع او اطاعت من است. و امام بعد از او پسرش حسن عسكری (علیه السلام) است كه فرمان او فرمان پدرش، گفتار او گفتار پدرش، و اطاعت او اطاعت پدرش می باشد».
آنگاه امام جواد علیه السلام ساكت شد، راوی حدیث «صقر» پرسید: امام بعد از حسن عسكری كیست؟ امام جواد علیه السلام به شدت گریست، سپس فرمود:
- «الامام من بعد الحسن ابنه القائم بالحق المنتظر».
- «امام بعد از حسن پسرش قائم منتظر (علیهما السلام) است كه به حق قیام می كند». صقر پرسید: چرا به او «قائم» می گویند؟ فرمود:
- «لانه یقوم بعد موت ذكره و ارتداد اكثر القائلین بامامته».
- «زیرا او پس از آنكه نام مقدسش دستخوش فراموشی شد و بیشتر معتقدان به امامتش، از عقیده ی خود برگشتند، قیام می كند».
صقر پرسید: چرا به او «منتظر» می گویند؟ فرمود:
- «لان له غیبة یكثر ایامها و یطول امدها، فینتظر خروجه المخلصون
[ صفحه 221]
و ینكره المرتابون و یستهزء بذكره الجاحدون. و یكذب فیه الوقاتون، و یهلك فیه المستعجلون. و ینجو فیه المسلمون».
- «زیرا برای او غیبتی است كه روزگاری دراز طول می كشد، در آن دوران غیبت، مخلصان انتظار می كشند، اهل ریب و تردید به شك می افتند و منكران یاد او را مسخره می كنند، وقت تعیین كنندگان، دروغگو از آب در می آیند، شتاب كنندگان هلاك می شوند و تسلیم اراده خدا شونده ها نجات می یابند». [5] .
180- «جناب عبدالعظیم حسنی می فرماید: به خدمت امام جواد علیه السلام عرض كردم: امیدوارم شما آن «قائم اهل بیت» باشید كه زمین را پر از عدل و داد خواهد نمود، چنانكه پر از جور و ستم شده است. فرمود: ای ابوالقاسم:
- «ما منا الا و هو قائم بامر الله عزوجل، و هاد الی دین الله، و لكن القائم الذی یظهر الله عزوجل به الأرض من اهل الكفر و الجحود و یملأها عدلا و قسطا هو الذی تخفی علی الناس ولادته، و یغیب عنهم شخصه، و یحرم علیهم تسمیته، و هو سمی رسول الله و كنیه، و هو الذی تطوی له الأرض، و یذل، له كل صعب و یجتمع الیه من اصحابه عدة اهل بدر: ثلاثمأة و ثلاثة عشر رجلا من اقاصی الأرض».
- «هیچ كدام از ما نیست جز اینكه قائم به امر خدا، و هادی به سوی دین خدا می باشد. و لكن آن قائم كه خدای تبارك و تعالی روی زمین را به وسیله ی او از اهل كفر و الحاد پاكیزه می سازد، و آن را پر از عدل و داد می نماید، آن چنان كه پر از جور و ستم شده باشد، او امامی است كه تولدش بر مردم پوشیده باشد و خودش از دیدگان آنها غائب باشد و بردن نام مباركش بر آنها روا نباشد. و او همنام پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و
[ صفحه 222]
هم كنیه ی اوست. كه زمین زیر پاهایش طی می شود و هر مشكلی برای او آسان می گردد و به تعداد اصحاب بدر: 313 نفر از یاران، از دورترین نقاط دنیا، در اطراف او گرد آیند. و این است معنای گفتار خداوند، كه می فرماید:
- «اینما تكونوا، یأت بكم الله جمیعا، ان الله علی كل شی قدیر».
- «هر كجا باشید، خداوند همه ی شما را گرد می آورد، كه به راستی خداوند بر هر چیزی قادر است».
- «فاذا اجتمعت له هذه العدة من اهل الاخصلاص، اظهر الله امره، فاذا كمل له العقد و هو عشرة آلاف رجل، خرج باذن الله عزوجل، فلا یزال یقتل اعداء الله حتی یرضی الله عزوجل».
- «هنگامی كه این تعداد از یاران با اخلاص گرد آمدند، خداوند امر او را ظاهر سازد. تا هنگامی كه ده هزار نفر از یاران جمع شدند، به اذن خداوند ظاهر می شود و دشمنان خدا را می كشد تا خداوند راضی شود».
جناب عبدالعظیم می فرماید: عرض كردم: سید و سرور من! چگونه می داند كه خداوند راضی شده است؟ فرمود:
- «یلقی فی قلبه الرحمة، فاذا دخل المدینة اخرج اللات و العزی فاحرقهما».
- «خداوند رأفت و مرحمت در دل او می افكند. چون خارج شد به مدینه می رود و لات و عزی را از قبر در می آورد و طعمه ی حریق می سازد». [6] .
در این جا مقصود از «لات و عزی» دو بت بزرگ قریش است كه حق را از مسیر خود خارج كردند، شاه ولایت را خانه نشین كردند، حق فاطمه سلام الله علیها را غصب و فدك را مصادره كردند و یك مثلث عترت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را از طریق كشتن «محسن» از بین بردند. كه لعنت خدا و پیامبران و همه ی فرشتگان و آدمیان و پریان بر آنها باد.
[ صفحه 223]
181- «اذا مات ابنی علی بدا سراج بعده، ثم خفی، فویل للمرتاب و طوبی للعرب الفار بدینه ثم یكون بعد ذلك احداث، تشیب فیها النواصی و تنشق الصم الصلاب».
- «چون پسرم علی (امام هادی علیه السلام) در گذشت، چراغی آشكار می شود (امام حسن عسكری علیه السلام) آنگاه خاموش می شود، وای بر كسی كه دچار شك و تردید شود. خوشا به حال كسی كه دین خود را بردارد و فرار كند. آنگاه حوادثی روی می دهد كه جوانان پیر می شوند و موها سفید می گردد. فتنه ها به قدری سخت و كمرشكن خواهد بود كه سنگهای سخت و صخره های فولادین از وحشت آن شكسته می شوند». [7] .
- «الصوت فی شهر رمضان، فی لیلة الجمعة، فاسمعوا و اطیعوا، وفی آخر النهار صوت الملعون ابلیس، ینادی ان فلانا قتل مظلوما،یشكك الناس و یفتنهم، فكم فی ذلك الیوم من شاك متحیر، فاذا سمعتم ذلك الصوت فی رمضان (یعنی: الاول) فلا تشكوا انه صوت جبرئیل، و علامة ذلك انه ینادی باسم المهدی و اسم ابیه».
-«نخستین ندای آسمانی در ماه رمضان و در شب جمعه است، آنرا گوش دهید و اطاعت كنید. و در آخر روز شیطان ملعون بانگ برمی آورد كه فلانی (سومی لعنة الله علیه) مظلوم كشته شد، تا مردم را به شك و تردید وادارد و فتنه بر پا كند. آن روز چقدر از مردم دچار شك و حیرت شده، سرگردان می شوند؟!، هنگامی كه ندای اولی را در ماه رمضان شنیدند، هرگز شك به خود راه ندهید كه آن صدای جبرئیل است. و نشانه ی آن این است كه از «مهدی» به نام خود و پدرش (علیه السلام) نام می برد. [8] .
183- «انها ستكون حیرة، لوعین لهذا الامر وقت لقست القلوب
[ صفحه 224]
و لرجع عامة الناس عن الاسلام. و لكن قالوا: ما اسرعه! و ما اقربه! تألفا لقلوب الناس، و تقریبا للفرج».
- «به راستی سرگردانی خواهد بود. اگر برای این امر وقتی تعیین می شد دلها را قساوت می گرفت و همگی از اسلام برمی گشتند، ولی چون تعیین نشده، می گویند: چه زود است؟ وه چه نزدیك است؟ و بدینگونه دلها انس می گیرد و آرامش می یابد و فرج نزدیك می شود». [9] .
آری اگر در اوایل غیبت كبری به مردم گفته می شد كه مصلح غیبی هزار سال بعد خواهد آمد، دل عاشقان می گرفت و دردمندان از غصه و اندوه جان می سپردند، و منتظران از طول هجران به نومیدی می گرائیدند، ولی با تعیین نشدن زمان ظهور، یك حالت انتظار كه بزرگترین عامل تحرك و دینامیسم است، درست یك هزار و یك صد و پنجاه سال بر همه ی شیعیان سایه افكنده، و در این مدت طولانی هر لحظه برای رسیدن وقت موعود ثانیه شماری نموده اند، كه به تعبیر امام سجاد علیه السلام:«انتظار فرج خود از بزرگترین فرجهاست». [10] و امام جواد علیه السلام در همین رابطه می فرماید:
184- «افضل اعمال شیعتنا انتظار الفرج، من عرف هذا الأمر فقد فرج عنه بانتظاره».
- «برترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است. كسی كه این امر را بشناسد، به وسیله ی انتظار فرج، برای او گشایش حاصل می شود». [11] .
185- «ابوهاشم جعفری می گوید: در محضر امام جواد علیه السلام بودیم، صحبت از سفیانی شد و این جمله بازگو شد كه: «امر
[ صفحه 225]
سفیانی از حتمیات است»، به خدمت امام جواد علیه السلام گفتم: «آیا ممكن است در مورد یك امر حتمی نیز برای خدای تبارك و تعالی بدا حاصل شود؟ فرمود: آری. گفتم: می ترسیم در مورد قائم (علیه السلام) نیز برای خداوند بدا حاصل شود! فرمود:
- «القائم من المیعاد و الله لا یخلف المیعاد».
- «ظهور قائم (عجل الله فرجه) میعاد است (یعنی: خداوند توسط پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم به آن وعده داده است) و خداوند هرگز در وعده های خود خلف نمی كند». [12] .
مطابق این حدیث شریف ظهور حضرت بقیة الله ارواحنا لتراب مقدمه الفدا، از وعده های قطعی حق تعالی است كه توسط همه ی پیامبران عظیم الشأن علیهم السلام نوید ظهور او داده شده است. چنانكه قسمتی از این بشارتها در بخش اول همین كتاب گذشت. هنگامی كه ظهور آن حضرت از «میعاد» باشد، دیگر در آن «بدا» ممكن نیست، كه در این صورت «خلف وعده» به شمار می آید، چنانكه قرآن كریم فرموده است:
- «فلا تحسبن الله مخلف وعده رسله».
- «هرگز گمان مبر كه خداوند وعده ای را كه به وسیله ی پیامبرانش ابلاغ نموده، خلف كند». [13] .
[ صفحه 229]
[1] اثباة الهداة، ج 3 ص 478.
[2] كمال الدين، ص 377.
[3] اثباة الهداة، ج 3 ص 478.
[4] بحارالانوار، ج 51 ص 156.
[5] اعلام الوري، ص 409.
[6] كمال الدين، ص 377.
[7] اثباةالهداة، ج 3 ص 536.
[8] بشارة الاسلام، ص 160.
[9] يوم الخلاص، ص 215.
[10] كمال الدين، ص 319.
[11] يوم الخلاص، ص 248.
[12] اثباة الهداة، ج 3 ص 544.
[13] سوره ي ابراهيم، آيه ي 47.